به مناسبت سالروز درگذشت شاملو، شاعر شعر و شعور، پوريا گل محمدي، ايلنا

احمد شاملو، که در آغاز شاعري، با نام (ا.صبح) و پس از آن با عنوان (ا.بامداد) مشهور شد، بامداد يکشنبه دوم مرداد ماه 1379 پس از سال ها تلاش در عرصه ادبيات و فرهنگ ايران ديده از جهان فرو بست.
اين شاعر، روزنامه‌‏نگار، مترجم شعر و رمان، محقق کتاب کوچه ، روز 21 آذر 1304 در تهران متولد شد. دوران کودکي و نوجواني خود را به دليل شغل پدرش در نقاط مختلف ايران گذراند و در دوران جواني به خاطر فعاليت هاي سياسي دستگير و راهي زندان شد.
وي تحصيلات خود را در مقطع دبيرستان رها و به فعاليت هاي ادبي پرداخت و نخستين مجموعه شعر خود را با عنوان «آهنگ هاي فراموش شده» در سال 1326 منتشر کرد که چندان موفق نبود؛ اما شاملو نا اميد نشد و در ادامه با فعاليت در نشريات ادبي و ترجمه آثار خارجي به زبان فارسي کارهاي خود را ادامه داد.
"شعر بلند" 23 و مجموعه اشعار "قطعنامه" را در سال 1330 منتشر کرد. پس از سرايش مجموعه شعر "آهن ها و احساس ها " که در چاپخانه سوخت، به مدت يک سال به زندان افتاد و پس از آزادي، فعاليت هاي ادبي و فرهنگي خود را ادامه داد و تا آخرين روزهاي عمر خود از کار و تلاش در زمينه ادبيات دست نکشيد.
شاملو از جمله شاعران تاثير پذير از شعر کشورهاي خارجي است، که خود نيز آثار بسياري از آن ها را به فارسي برگردانده و شايد بتوان گفت به نوعي باز سرايي کرده است. اگر چه شاعراني مانند اخوان بعد از "نيما " راه او را ادامه مي دهند و به رعايت وزن بيروني در شعر وفادار مي مانند، اما شاملو تنها به انديشه نيما که همان باز کردن بندي به نام وزن و قافيه از پاي شاعر است، گوش فرا مي دهد.
شاملو تاريخ و ادبيات کهن ايراني را مي شناسد و آن را مطالعه کرده است. شايد در بعضي اظهار نظرها نسبت به شاعران کلاسيک دچار اشتباه شده باشد، اما توانايي او در ادبيات کلاسيک ايراني غير قابل انکار است. توانايي او در احضار واژه هاي نو و زنده کردن واژه هاي کهن در شعر را بايد از نتايج اين آشنايي دانست. اين آشنايي با ادبيات کهن و چاپ آثاري مانند؛ "افسانه هاي هفت گنبد و ترانه ها", "رباعيات ابوسعيد ابوالخير، خيام و بابا طاهر"، "حافظ شيراز"، و آشنايي با ادبيات جهان و ترجمه آثاري چون نمايشنامه «عروس خون»، «افسانه هاي کوچک چيني»، «اشعار لورکا« و «دن آرام», او را به سمتي سوق مي دهد که ديگر شاعري محدود به چند واژه نمي شود.
او با ترکيب درست تاريخ گذشته و ادبيات کلاسيک ايراني با انديشه هاي جديد سرايش شعر که از کشورهاي خارجي فرا گرفته است، با سبکي خاص دست به خلق آثاري مي زند که اشعارش را از ديگر شاعران هم عصر خود متمايز مي کند.
آنچه بسيار با اهميت است و نبايد از خاطر برود، تاثير فعاليت هاي ادبي شاملو در نشريات بر روي خلق آثار و نوع نگارش اوست. بسياري از بزرگان عرصه ادبي از جمله فعالان در عرصه مطبوعات به شمار مي روند که توانايي و شيوايي نگارش خود را از اين راه به دست آورده اند و شاملو را نيز بايد از آن جمله دانست.

شيوه نگارش در مطبوعات هميشه به گونه اي بوده است که مخاطب عام و خاص از آن بهره‌‏مند شوند. شاملو نيز در آثار خود اگرچه واژه هاي کهن را مورد استقاده قرار مي دهد، اما با نزديک شدن به زبان محاوره مخاطب عام را از ياد نمي برد. او مخاطب عام را با چند سطر ساده وارد شعر مي کند و در ادامه او را با واژه هايي بکر و پر محتوا روبرو مي کند که بي توجهي به آنها ناممکن است.
انديشه و تفکر هميشه در شعر شاملو در راس قرار دارد و به درستي بايد او را "شاعر شعر و شعور" دانست.
پاره اي از شعر بلند "در آستانه"
دستان بسته ام آزاد نبود تا هر چشم انداز را به جان در برکشم
هر نغمه و هر چشمه و هر پرنده
هر بدر کامل و هر پگاه ديگر
هر قله و هر درخت و هر انسان ديگر را.
رخصت زيستن را دست بسته دهان بسته گذشتم
دست و دهان بسته
گذشتيم
و منظر جهان را
تنها
از رخنه تنگ چشمي ي حصار شرارت ديديم و
اکنون
آنک در کوتاه بي کوبه اي در برابر و
آنک اشارت دربان منتظر -
دالان تنگي را که در نوشته ام
به وداع
فراپشت مي نگرم:
فرصت کوتاه بود و سفر جانکاه بود
اما يگانه بود و هيچ کم نداشت.
به جان منت پذيرم و حق گزارم.
(چنين گفت بامداد خسته).