بهنود ِ ما، ف.م.سخن

رسم است مقام بزرگان علم و ادب را با انتشار جشن نامه اي گرامي دارند و تلاش ايشان را با نوشتن مقالاتي ارج نهند. اين کمترين کاري است که مي توان براي اهل قلم - که عمري را صرف روشنگري و آگاهي مردم کشورشان کرده اند - انجام داد. بوده اند کساني که در زمان حيات شان چيزي جز بي توجهي و بي اعتنايي نديده اند، و بوده اند کساني که پيش از مرگ، قدر زحمت و تلاش شان شناخته نشده است. اين سهل انگاري زخمي است مزمن بر پيکر فرهنگ ايران که نويسندگان جوان بايد بر آن مرهم نهند.

اگر بزرگداشت اهل علم و ادب که عمري را در گوشه اي مي نشينند و دود چراغ مي خورند و اثري خلق مي کنند واجب است، بزرگداشت نويسندگاني که پا به ميدان مبارزه با جهل و خرافه و استبداد مي نهند و زندان و شکنجه و تبعيد به جان مي خرند واجب تر است.

مسعود بهنود به شهادت نوشته هايش، کسي است که ساليان سال در راه بيداري مردم قلم زده است و چشم آنها را بر واقعيت هايي که در اطراف شان جريان داشته باز کرده است. بهنود شيرين گفته است و شيرين نوشته است و هرگز پا از دايره ي اعتدال بيرون نگذاشته است. شايد بزرگ ترين حسن نوشته هاي او همين اعتدال باشد؛ اعتدالي که در ميان ما ايرانيان به ندرت يافت مي شود.

بهنود قهرمان نيست. او تحمل زندان و شکنجه و تبعيد را امتيازي براي شخص نويسنده نمي داند. او نمي نويسد تا به زندان بيفتد، شکنجه شود، يا راه تبعيد در پيش گيرد؛ او نمي نويسد تا قهرمان شود. او مي نويسد تا دوستي جاي دشمني را بگيرد، خرد جاي جهل را و آزادي جاي اختناق را و البته اين به مذاق طرفداران کينه و جهل و اختناق خوش نمي آيد و آنان را به واکنش وا مي دارد. بهاي اين واکنش ها البته سنگين است: ديدن روي سعيد امامي در لابي و اتاق هتل ها، سفر با اتوبوس مرگ، وحشت دائم از هجوم عوامل استبداد، زندان، شکنجه، اقرار به چيزهايي که واقعيت ندارد و بالاخره تحمل تبعيد و دوري از وطني که دوستش دارد. تمام اينها بهاي گزاف "نوشتن" است.

بهنود نويسنده ي ذاتي ست. نمي تواند ننويسد. نمي تواند چشم بر واقعيت ها ببندد. نمي تواند گوشه اي بنشيند و سکوت کند. اينها تعريف نيست. من اهل مداهنه نيستم و کار من نقد است و نوشتن و تحمل نقد را اولين گام براي دور شدن از نهاد سنت و نزديک شدن به آنچه مدرنيسم خوانده مي شود مي دانم. بهنود به تعريف من نيازي ندارد و استقبال جوانان از نوشته هاي او- که فردا وارد 59 مين سال زندگي اش مي شود و اصولا بايد با تفکر جوانان فاصله داشته باشد - بهترين تعريف است. اما کار منتقد فقط ذکر ايراد نيست و نکات مثبت را هم بايد بازگو کند.

کاش وضعيت بهتري بر کشورمان حاکم بود و مي توانستيم ارج نامه اي براي بهنود ترتيب دهيم و مقالاتي شايسته ي او براي نشر در اين ارج نامه بنويسيم. افسوس که دست ما از چاپ کاغذي دور است و فقط کوره راه اينترنت را براي نوشتن مان باز گذاشته اند. آقايان محيطي رعب انگيز به وجود آورده اند تا فکر و انديشه جرئت بروز پيدا نکند و نويسنده خود را در خطر دائم ببيند. ولي ما همچنان خواهيم نوشت و آن چه را که بايد قدر شناسيم قدر خواهيم شناخت. تشکر از بهنود به خاطر نوشته هاي روشنگرش کمترين قدرشناسي است که از او مي توانيم بکنيم.

[وب لاگ ف.م.سخن]