گزارش مراسم بزرگداشت روز جهاني حقوق بشر در تهران، ايسنا

يك حقوقدان: در راستاي توسعه‌ مفهوم حقوق بشر در ايران طرحي در دست بررسي است


خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فقه و حقوق - حقوق سياسي

مراسم گراميداشت 10 دسامبر سالروز جهاني حقوق بشر طي مراسمي در مركز مطالعات حقوق بشر و با قرائت پيام دبير كل سازمان ملل متحد، برگزار شد.

به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر دروديان رييس دانشكده‌ي حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران، در ابتداي اين مراسم با تبريك روز جهاني حقوق بشر و با اشاره به چهارمين سال تاسيس رشته‌ي حقوق بشر در دانشگاه تهران، ابراز اميدواري كرد: با تلاش‌هاي مركز مطالعات حقوق بشر و اقدامات انجام شده در ديگر دانشگاه‌هاي تهران، قدم‌هاي موثري در راه رسيدن به اهداف پيمان نامه جهاني حقوق بشر برداشته شود.

همچنين دكتر نسرين مصفا نيز طي سخناني با بيان اين كه فعاليت‌هاي نهادهاي حقوق بشري در سطح جامعه ستودني بوده است، افزود: اصل حقوق بشر نبايد با چالش‌هايي كه بعضا در برخورد بين اين اصل جهان شمول و فرهنگ‌هاي گوناگون ايجاد مي‌شود، مورد خدشه قرار گيرد.

وي با بيان اين كه امروز ادبيات حقوق بشر در ايران جايگاه خود را باز كرده است به تشريح پروژه‌ي جديد مركز مطالعات حقوق بشر در راستاي توسعه‌ي مفهوم حقوق بشر در ايران پرداخت و گفت: اين طرح در جستجوي توسعه‌ي ظرفيت‌ حقوق بشر در تهران و شهرستانهاست. مديريت اين پروژه مديريت مشاركتي و نيازمند هماهنگي هر چه بيشتر بين نهادهايي است كه مايل هستند در اين زمينه فعال باشند در اين راستا بنا بر اين است كه با مركز مطالعات، كميسيون حقوق بشر اسلامي، سازمان دفاع از قربانيان خشونت، انجمن صنفي روزنامه نگاران و معاونت آموزش قضايي قوه قضاييه همكاري‌هايي جدي صورت گيرد.

در ادامه‌ي اين مراسم رييس كميسيون حقوق بين‌الملل سازمان ملل متحد درباره‌ي افزايش دامنه‌ي تعهد دولت‌ها در زمينه‌ي حقوق بشر، با بيان اين كه تعهدات حقوق بشري هم در جهت افقي و هم در جهت عمودي رشد داشته است، تصريح كرد: با تغييراتي كه در ميثاق نامه‌ي 1966 حقوق بشر صورت گرفت، شاهد شمول جغرافيايي تعهدات دولت‌ها بوديم.

وي با اشاره به مساله‌ي ديوار رژيم صهيونسيتي، افزود: اين تفسير موسع ماده‌ي 2 توسط نهادهاي بين‌المللي حقوق بشري منجر به اين شد كه اين رژيم ‌بايد در خارج از مرزهاي خود و در مورد مردم فلسطيني ملزم به رعايت موازين حقوق بشر است. مثال ديگر در اين زمينه شكايت وكلاي صدام از دولت انگليسي در زمان اسارت اوست؛ وكلاي صدام مدعي بودند سربازان ناشناس رفتارهاي ناشايستي با او داشته‌اند و دولت انگليس مي‌توانست از اين موضوع جلوگيري كند. به همين خاطر اكنون انگليس را مقصر شناختند.

به گزارش ايسنا، دكتر جمشيد ممتاز در ادامه‌ي اين نشست به تشريح گسترش عمودي حقوق بشر پرداخت و گفت: تفسير موسع از ميثاق نامه حقوق بشر نتايج ملموسي در برداشته است. ماده 4 ميثاق نامه برخي تعهدات مندرج در آن را به عنوان تعهدات غيرقابل تعليق مي‌داند. دولت‌ها مي‌توانند در برخي موارد اضطراري كه بيم نابودي آنها مي‌رود از برخي لوازم كه ممكن است موازين حقوق بشري را ناديده بگيرد استفاده كنند، اما نبايد حقوق بنيادين بشر مثل حق حيات، منع شكنجه و ساير حقوقي بنياد ديني كه از انگشتان دست كمترند را نقض كنند.

وي گفت: ترجيح مي‌دهم سخنانم را با طرح يك سوال به پايان ببرم و آن اين است كه آيا روند گسترش عمودي و افقي حقوق بشر كه شاهد آن بوده‌ايم اساسا چيز خوبي است و آيا باعث اين نخواهد شد كه دولتهاي جديدي كه خواهان پيوستن به كنوانسيون حقوق بشر هستند به خاطر دلهره داشتن از افزايش دامنه‌ي تعهدات از اين امر روي گردان شوند.

همچنين رييس اداره‌ي حقوق بشر و زنان وزارت امور خارجه نيز در مراسم گراميداشت 10 دسامبر، گفت: هميشه طرفدار اين نظر بوده‌ايم كه بهترين اهرم براي ارتقاي حقوق بشر، ظرفيت سازي از طريق فعاليت‌هاي تحقيقاتي و كارگاه‌هاي آموزشي است و اقدامات مركز مطالعات حقوق بشر در اين زمينه ستودني است.

مصطفي اعلايي كه با عنوان تاثير متقابل حوزه‌ي حقوق بشر و سياست بين‌الملل سخن مي‌گفت با تاكيد بر تاثيرپذيري متقابل اين دو حوزه اظهار داشت : حقوق بشر در روابط بين‌الملل نفوذ بسيار زيادي داشته است و در موارد بسياري بحث محوري و غالب بوده است. اما نبايد از نظر دور بماند كه بعد دوم اين موضوع تاثير سياست بين‌الملل بر حقوق بشر بوده است . در فرآيندهاي هنجارسازي روال بر اين است كه كشور‌هايي كه داراي وزن و اعتبار سياسي بيشتري باشند در مقوله حقوق بشر نيز موفق‌تر بوده‌اند.

اعلايي با تاكيد بر اين كه لزوما به كليت اين مساله داراي بار منفي نيست، ادامه داد: امروزه حقوق بشر در متن سياست سازمان ملل قرار گرفته و نگراني مشروع بين‌المللي است .تا قبل از اين هيچ‌گاه سابقه نداشته است كه دولتي با طرح موضوع‌هاي حقوق بشري در پايين‌ترين لايه‌هاي اجتماعي دولت ديگر وارد شده و طرح مساله كند. اگر تا به حال سياست خارجي كشورها در دو مقوله‌ي اقتصاد و امنيت خلاصه مي‌شد اروپايي‌ها حقوق بشر را به آن اضافه كردند.

وي با اشاره به بحث اصلاحات در ساختار سازمان ملل، گفت: صرف نظر از اين كه اين اصلاحات مي‌تواند مبدا يك حركت مهم و تاثيرگذار باشد، بايد بگويم به اين اصلاحات مشكوك هستم شك و ترديد من به اين خاطر است كه خود دبيركل مبحث سياسي شدن كميسيون حقوق بشر را طرح كرده‌ است و اين مساله تا حدودي از اعتبار اين كميسيون كاسته است.

اعلايي تصريح كرد: اعضاي كميسيون حقوق بشر نمايندگان دولت‌ها هستند و وظيفه‌ي هر نماينده، حفظ منافع دولت متبوعش است. نبايد انتظار داشته باشيم كميسيون هميشه اهداف منشور را دقيقا پيگيري كند. به خاطر وجود همين عوامل است كه مي‌بينيم هنگام نظرسنجي، هميشه كشورهايي مورد اتهام قرار مي‌گيرند كه بيشترين تنش‌ها را با دولتهاي قدرتمند سياسي جهان داشته‌اند.