جمعه 2 آبان 1382   صفحه اول | درباره ما | گویا


بخوانید!
پرخواننده ترین ها

ديكتاتوري، مذهب و بحران دانش، پولاد همايوني

هتل هاي لوكس، ماشين هاي گران قيمت، آسمانخراش ها، ميليونر هاي نفتي، اينها چهره ي ظاهري كشورهاي عربي اند. در پيرامون اين زندگي تجملي و پر زرق وبرق ، فقر و فلاكت بيداد مي كند.



تبليغات خبرنامه گويا

advertisement@gooya.com 




آخرين گزارش منتشره از سوي سازمان توسعه ملل متحد (UNDP) حكايت از جهان عربي اي دارد كه آهسته آهسته در زير بار كمرشكن فقر، جهل و ديكتاتوري جان مي دهد. در جمع بندي اين گزارش آمده است كه : كشورهاي عربي بايد با شتاب بيشتري شكاف علمي و آموزشي را كه با ديگر بخش هاي جهان دارند ، پر كنند. در تمامي عرصه هاي اجتماعي و فرهنگي – به ويژه آنجا كه دانش و پژوهش نقش بنيادي دارند، مثل مدارس و دانشگاه ها ، موسسات تحقيقاتي و علمي و رسانه هاي گروهي – كشورهاي عربي از پس ماندگي بغرنجي رنج مي برند.
اگر عرب ها به چيزي بيشتر از يك زندگي خنثي در عصر جهان گرايي احتياج دارند و براي جمعيت سيصد ميليوني خود زيستي انساني تر و ارزشمند تر را آرزومندند، بايد تن به دگرگوني هاي گسترده و پر شتابي در ساختار سياسي جوامع خود بدهند.
اين گزارش كه بر مبناي پژوهش انستيتوي « رشد انسان عرب » تهيه شده ، حاصل چندين سال پژوهش و بررسي در كشورهاي عربي است و نزديك به سي تن از بهترين دانشمندان و روشنفكران اين كشورها در تهيه آن دست داشته اند.
نخستين گزارش اين گروه كه در سال گذشته منتشر شد ، به مسئله توسعه ي رفاهي در بيست و دو كشور عضو « ليگ عربي » پرداخته است. نتيجه آن گزارش از حركت حلزون وار در جهت رفاه مردم حكايت مي كرد.
بالاترين رقم بيكاري در جهان به اين كشورها تعلق دارد. از نظر رشد اقتصادي – در بيست سال گذشته – جزو بدترين ها در جهان بوده اند. در ميان جمعيت دويست و هشتاد ميليوني آنها، شصت و پنج ميليون نفر از نعمت سواد بي بهره اند و ده ميليون كودك هرگز به مدرسه راه پيدا نمي كنند.
دو گزارش ديگر از اين مجموعه در سال آينده و سال دوهزاروپنج منتشر خواهند شد.
در گزارش سال دوهزارو سه اين گروه، بر روي آموزش ، دانش و پژوهش تمركز ويژه اي شده است. آنها معتقدند كه كليد رشد و توسعه در كشورهاي عربي ، دانش است. حكومت هاي استبدادي در اين كشورها كنترل منابع ملي و ثروت هاي سرشار را در دست هاي خود گرفته اند. اينها با سوء استفاده از اين ثروت ها به سود زندگي تجملي و ريخت و پاش هاي بي حساب و كتاب خود، از پيشرفت دانش و پژوهش جلوگيري مي كنند.
براي نمونه ، كشورهاي عربي در برابر هر يك ميليون نفر ، سيصد و هفتاد تن پژوهشگر دارند، درحالي كه متوسط آن در جهان كنوني نهصدو هفتاد ونه نفر براي يك ميليون نفر است. كشورهاي اسكانديناوي براي هر يك ميليون نفر نزديك به چهارهزار پژوهشگر دارند.
از هر هزار نفر، كمتر از پنجاه و سه تن روزنامه مي خرند. اين رقم را مقايسه كنيد با سيصد تن در كشورهايي اروپايي. با اينكه بسياري از كشورهاي عربي در شمار ثروتمندترين ها در جهان به شمار مي آيند، اما كاربران رسانه هاي ديجيتالي – با حساب دسترسي به اينترنت- هيجده عدد كامپيوتربراي هر هزار نفر است. رقمي كه در پايين ترين رده هاي آمار جهاني قرار دارد. تعداد متوسط براي كامپيوتر و اينترنت در جهان هفتاد و نه عدد براي هر هزار نفر مي باشد.
يكي ديگر از مشكلاتي كه اين كشور ها بدان دچارند – و ايران هم دست كمي از آنها ندارد- فرار مغزهاست. مابين سالهاي 1995-1996 بيست و پنج درصد از سيصد هزار نفر دانش آموختگان دانشگاه هاي عربي به كشورهاي ديگر مهاجرت كرده اند. در سالهاي 1998 – 2000 تعداد پانزده هزار نفر پزشك متخصص مهاجرت نموده اند.
گزارش ياد شده تاكيد زيادي بر روي تربيت كودكان و آموزش آنها دارد. زورسالاري و كتك زدن كودكان امري عادي در كشورهاي عربي است. از همين رو كودكان اين جوامع از همان ابتدا، استقلال ، اعتماد به نفس و شخصيت اجتماعي خود را از دست مي دهند و بعدها به راحتي در ساختار استبدادي قدرت حل مي شوند. بسياري از روشنفكران عرب معتقدند كه براي بيرون رفتن از اين بن بست ، بايد درهاي انديشه خود را بر روي جهان معاصر بگشايند. تبادل انديشه و فرهنگ با جهان غير عربي و دست كشيدن از شكاكيت بي پايه نسبت به بيگانگان ، راه رشد و توسعه در دنياي مدرن را بر روي ما باز مي كند.
جنگ عليه تروريسم موجب كاهش روابط سياسي و فرهنگي جهان عرب با كشورهاي اروپايي شده است. از يك سو محافظه كاران جنگ طلب پنتاگون نشين و از سوي ديگر ديكتاتور هاي داخلي با همكاري رهبران مذهبي به خراب تر شدن اين روابط دامن مي زنند. اكنون تعداد دانشجويان عرب در آمريكا سي در صد كمتر از سالهاي پيش از رويداد يازدهم سپتامبر است.
گزارش بر يك نكته اساسي كه بسياري از روشنفكران خاورميانه و از جمله كشور خودمان از آن غافلند، انگشت مي گذارد و آن هم دگرگوني بنيادين است كه مي بايست از درون خود اين كشورها آغاز شود. متاسفانه ائتلاف ناميمون پول و قدرت و مذهب در اين كشورها به سود هيچ كسي جز آنهايي كه حكومت را در دست دارند ، عمل نكرده است. حاصل اين ائتلاف جز ويران سازي زير ساخت اين جوامع و در نتيجه زيان سنگين به روند دانش پژوهي و دانش ورزي و زندگي فرهنگي ، چيز ديگري نبوده است. همدستي مابين رژيم هاي استبدادي و سران محافظه كار مذهبي سدي در برابر رشد انساني جامعه به ويژه در عرصه هاي آزادي بيان ، حقوق بشر و شركت زنان در زندگي اجتماعي و دريك كلام دمكراسي و آزادي بسته است.


آدرس گزارش ها :
http://www.undp.org





















Copyright: gooya.com 2016