بهرام بيضايي: تبديل متون كهن به نمايش بستگي به ظرفيت نويسنده دارد، ايلنا

تهران-خبرگزاري كار ايران
متون جهاني نسبت به متون ايراني از وضعيت بهتري برخوردارند زيرا بعد از رنسانس، زاد و ولد فرهنگي نسل به قرن به قرن اتفاق افتاده است اما در اين‌‏جا اين اتفاق بسيار دير افتاد.
به گزارش سرويس هنري ايلنا بهرام بيضايي در دومين روز همايش بررسي ظرفيت‌‏هاي متون كهن ايران و جهان با بيان اين مطلب گفت: كشوري كه فلسفه ندارد و يا كم دارد و يا فقط ترجمه فلسفه كشورهاي ديگر را دارد فرهنگ نمايشي محدودي نيز خواهد داشت زيرا نمايش نياز به سبك دارد و سبك به وجود نمي‌‏آيد مگر در جامعه‌‏اي كه فلسفه وجود داشته باشد.
بيضايي درخصوص ظرفيت متون كهن گفت: موضوع، ظرفيت متون كهن نيست؛ بلكه موضوع ظرفيت ما براي بهره‌‏برداري از متون كهن است. در دوران كهن ما يك نمونه مثل فردوسي را داريم كه آثار قبل تر از خود را به صورت شعر درآورده‌‏است و شناسنامه‌‏اي ملي و سندي در استحكام شعر است اما آنچه مهم است اين است كه آيا ما ظرفيت تبديل اين آثار را به تئاتر و نمايش داريم؟
وي افزود: براي تبديل آثار به نمايش بايد اهل تفكر و نمايش نويس خوبي بود تا اقتباس مناسبي از متون داشته باشيم و اختلاف در تفكر و خلاقيت باعث مي‌‏شود نمايش خوب يا بدي به وجود آيد.
بيضايي اقتباس از متون كهن را به منزله تخطئه كردن آثار ندانست و گفت: متون كهن در زمان و دوران خود و با توجه به شرايط و نياز آن دوران نوشته شده‌‏اند و اقتباس از آن‌‏ها و استفاده از محتواي آن متون به شكل امروزي نه تنها به منزله تخطئه نمودن آن آثار نيست بله نشان از ارزشمندي آن اثر دارد. نتيجه هر اقتباس نه به آن متن بلكه به كار شما و چگونگي اقتباس شما از اثر بستگي‌‏دارد زيرا آثار كهن به بهترين شكل بيان شده‌‏اند و لازم به تكرار نيست و بايد با ريشه شناسي و معناشناسي متون كهن به آنها شكلي نو و امروزي داد.
وي به نقش زبان در نمايش اشاره كرد و گفت: زبان نقش عمده‌‏اي در نمايش و ايجاد ارتباط دارد متاسفانه زبان ما هم از بيرون و هم از داخل مورد حمله قرار گرفته است. ورود زبان حوزوي و الفاظ ديگر در زبان فارسي باعث شده است قدرت زايش را از آن سلب كند و قابليت‌‏هاي اين زبان لگدمال شده و در حال فراموش شدن است.
اين نمايش‌‏نويس اضهار داشت: خيانتكارانه‌‏ترين كار تحميل كردن نظر خود به مردم است ما ناچاريم براي اين كه زبان نمايش را پيدا كنيم در زبان جستجو كنيم و كلمه جديد بسيازيم و آن را كشف نمايي.
گفتني است، در ادامه برنامه‌‏هاي پنجمين جشنواره تئاتر بين‌‏المللي ايران زمين امروز نمايش‌‏هاي نقل آخر از اهواز، ديدار از قزاقستان، آواي مهر از اردبيل و هديه هند از تهران به روي صحنه مي‌‏روند و فردا نيز ايت‌‏لر از آذربايجان، پرندگان از فرانسه، جنگلنام علامه از آبادان و خروس از سوريه به نمايش درخواهد آمد.