قرآن «نگل» که چهار ماه پيش از مسجد تاريخي روستاي نگل در استان کردستان دزديده شده بود، توسط نيروي انتظامي در شهرستان جهرم در استان فارس کشف شد. ابراهيم زارعي مدير کل ادره ميراث فرهنگي و گردشگري استان کردستان در مورد کشف اين قرآن، گفت: قرآن نگل پس از چهار ماه تلاش نيروي انتظامي استان کردستان، سرانجام از دست يک قاچاقچي آثار تاريخي در شهرستان جهرم در استان فارس کشف شد. به گزارش واحد مركزي خبر، وي با اشاره به اينکه اين قرآن هم اکنون در نيروي انتظامي سنندج نگهداري ميشود گفت: بررسيهاي اوليه کارشناسان نشان ميدهد که اين قرآن اصل است، هيچ آسيبي به آن وارد نشده و تمام 362 برگ آن سالم است. به گفته زارعي هم اکنون نيروي انتظامي در حال باز جويي از فرد دست گير شده است تا نحوه دقيق سرقت قرآن و هم دستان احتمالي او مشخص شوند. اين قرآن ارزشمند يكي از نفيسترين قرآنهاي خطي موجود در ايران است كه تاکنون چندين مرتبه به سرقت رفته است. پيش از اين قرآن در سال 1371 نيز مورد سرقت قرار گرفت كه با تلاش نيروي انتظامي طي مراسمي به روستاي نگل برگردانده شد. قرآن نگل به خط كوفي و رحلي بزرگ، جلد آن از چرم و به رنگ قهوهاي تيره است. صفحات قرآن ضخيم و به علت تشابهي كه با پوست دارد در بين مردم به پوست آهو شهرت يافته است. اين قرآن داراي اعراب و نقطه در قسمت سرسورهها است و شمارههاي آيات آن از طلا و مزين به نقوش گياهي است. به عقيده کارشناسان اين قرآن بر اساس شواهد و شيوه نگارش و اعرابگذاري در سدههاي چهارم و پنجم نگاشته شده است. اين قرآن در داخل مسجد روستاي نگل نگهداري مي شد. مردم اين روستا باور دارند كه اين يكي از چهار قرآني است كه در زمان خليفه سوم (عثمان بن عفان) به رشته تحرير در آمده و به چهار نقطه جهان ارسال شده است. مردم اين منطقه اعتقاد زيادي به اين قرآن دارند. چگونگي انتقال اين قرآن به روستاي نگل كاملا روشن نيست اما با توجه به گفتهها و حكايت عامه مردم در دوران صفويه، اين قرآن از دل خاك پيدا شده و در مسجد قديمي به منظور زيارت اهالي منطقه قرار داده شده است.
--------------------------
توضيحاتى در خصوص قرآن تاريخى نگل...
(روزنامه ایران - س دهم - ش ۲۸۸۳ - ۲۵ مرداد ۱۳۸۳)
پس از درج خبر «سرقت قرآن تاريخى نگل» در كردستان كه در روزنامه ايران- در پنجشنبه22 مرداد 1383 - چاپ شد، بهاء الدين خرمشاهى از چهره هاى سرشناس ادبى و پژوهشگر علوم دينى ، طى نمابرى توضيحاتى را به روزنامه ارسال كردند كه در پى مى آيد:
«نسخه خطى قرآنى كه در مسجدى در روستاى نگل (بروزن چگل) واقع در شصت كيلومترى سنندج نگهدارى مى شده پيش از اين همچنانكه اشاره شد بارها به سرقت رفته و بازيابى شده است. اينك چند نكته فهرست وار:
۱) اين قرآن از نظر قدمت نه فقط يكى از مصاحف عثمانى نيست، شايد حتى هزارمين قرآن هم نباشد.
۲) اين مصحف (به ابعاد ۲۴*۶۰ سانتيمتر) در اواخر قرن چهارم يا اوايل پنجم به احتمال بسيار در هندوستان كتابت شده و بر روى پوست است و آرايه هاى اوليه و غير پيشرفته اى هم دارد.
۳) خط اين مصحف كاملاً خواناست يعنى در مرحله دهم از تكامل و خواناسازى خط كوفى است و در همان تصويرى كه در نشريه چاپ شده آغاز سوره مؤمنون را به آسانى مى توان خواند. خط كوفى براى ماها و به آسانى قابل خواندن نيست.
advertisement@gooya.com |
|
اين خط كه خواناست از اواخر تكامل كوفى پيرآموز و حتى گزاف نيست اگر بگوييم خط نسخ با عناصرى از كوفى است.
۴) معلوم نيست اين مصحف كامل بوده است يا نه و نام كاتب و تاريخ كتابت داشته يا نه (كه به اغلب احتمال نداشته).
۵) مصاحف ۴ـ۶ گانه امام با عثمانى گرفتار تطاول روزگار شده و اطلاع روشنى از سرنوشت آنها نداريم.
۶) يك نسخه كه احتمال مى دهند از مصاحف امام باشد يا رونوشت (با چند واسطه از آن) اكنون در مصر در دارالكتب قاهره محفوظ است.
۷) اين بنده هنگامى كه به جمع و تدوين دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى (مرجعى قرآن پژوهانه با ۳۶۰۰ مقاله در ۲جلد) اشتغال داشتم از يكى از دوستان هوشمند و دانشمند جوانم عرفان قانعى فرد - كه در عين جوانى ۶ـ۷ زبان مى داند و اهل سنندج است - خواهش كردم با تحقيق محلى و ديدن خود اثر و پرس و جو در منابع كتبى و تحقيق از اهل فن و تخصص مقاله اى درباره اين مصحف بنويسد كه نوشت وعلاقه مندان به آن دانشنامه رجوع كنند.
قرآن تاريخى نگل بامداد روز چهارشنبه 21 مرداد - در مسجد روستاى نگل از توابع شهرستان سنندج به سرقت رفت.