هاليوود در تب برگزارى مراسم اهداى جوايز اسکار، عبدي کلانتري، صداي آلمان

هيچکدام از پنج فيلم اصلى نامزد اسکار امسال از فيلم‌هاى پرفروش نبودند. پردرآمدترين‌شان «کوهستان بروکبَک» تا حالا فروشى نزديک به ۷۵ ميليون دلار داشته که معنى‌اش آن است که فقط حدود ده ميليون آمريکايى آنرا ديده‌اند. اين نشان مى‌دهد که آکادمى هنرها و علوم سينمايى امسال هم به کيفيت توجه بيشترى کرده و هم ليبراليزم غالب در هاليوود توجه‌اش را به موضوعاتِ سنت شکن و انتقادى بيشتر کرده است.

يکى از اين سنت شکنى‌ها البته در ژانر فيلم وسترن است که به طور معمول صحنه‌ی رفتارهاى خشن و مردانه است. در فيلم «کوهستان بروکبَک»، دو قهرمان اصلى هم‌جنس خواه‌اند و فيلم ماجراى عاشقانهء آنها را با لحنى شاعرانه ترسيم مى‌کند.

فيلمِ «شب بخير، موفق باشى» ساخته‌ی جورج کلونى سالهاى محافظه کارى سياست آمريکا در دهه‌ی پنجاه ميلادى را مورد انتقاد قرار مى‌دهد که سناتورمحافظه کار جوزف مک کارتى روشنفکران و هنرمندان چپ و ليبرال را به بازجويى، محاکمه و در مواردى زندان کشاند.

فيلم سياسى «سيريانا» که نامزد بهترين فيلمنامه است، به سياست کارتل‌هاى نفتى، اقتصاد خاورميانه و تروريزم مى‌پردازد و در ميان کاراکترهاى بى‌شمارش، تنها فردى که تا حدودى همدردى تماشاگر را بر مى‌انگيزد، يک کارگر جوان و مسلمانِ عرب است که دست به ترور انتحارى مى‌زند.

در بخش فيلم هاى خارجى، بيشترشان فيلم هاى سياسى با حساسيت هاى انسان گرايانهء ليبرال اند: «اينک بهشت» به کارگردانى هانى ابو اسد از فلسطين، که قصهء يک تروريستِ انتحارى فلسطينى را بازگو مى‌کند، از او چهره اى انسانى مى‌سازد، جانب نمى‌گيرد و در نهايت مبهم و تراژيک باقى مى‌ماند.

فيلم «کريسمس مبارک» از فرانسه بر اساس يک رويداد واقعى در جنگ جهانى اول ساخته شده که در آن سربازان آلمانى و بريتانيايى براى چند ساعت جشن تولد مسيح، ميان خود آتش بس اعلام مى‌کنند و فيلم روى جنبه‌هاى مشترک فرهنگ اين دو کشور، يا در واقع فرهنگ مشترک غرب انگشت مى‌گذارد مثل زيبايى موسيقى کليسايى يوهان سباستيان باخ. در جنگ جهانى اول بيش از ۸ ميليون سرباز کشته شدند.

در بخش اصلى، شايد ارزنده‌ترين اثر، فيلم طولانى «مونيخ» باشد که از بهترين ساخته‌هاى ستيون سپيلبرگ است. فيلم تمام هول و ولاى فيلم‌هاى ماجرايى را دارد بدون آنکه از خصلت مستند مانند و واقعى گرايانه‌اش کم شود.

در اين فيلم دور باطل ترور و ضد ترور، که جاى يکديگر را مى‌گيرند و در نهايت هيچ کدام از دو طرف (تروريست‌هاى فلسطينى و تروريست‌هاى اسراييلى) نمى‌توانند ادعاى حقانيت اخلاقى داشته باشند، به نمايش در مى‌آيد. اين همان «جنگ آينه‌هاى» جان لوکاره به روايتى ديگر است که قربانى و جلاد هرکدام تصويرش را در ديگرى باز مى‌بيند.

عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورک