رسانه ها و خبر دستگيري صدام، حميد ضيايي پرور

ziaiy @ journalist. com
محسن فتاحي خبرنگار ايرنا در قصرشيرين كه خبر اوليه دستگيري صدام را به نقل از جلال طالباني مخابره كرد و به سرعت در رسانه هاي بزرگ جهان بازتاب يافت، بدون شك نامي ماندني در فرآيند اطلاع رساني خبرگزاري رسمي ايران خواهد بود.
«ايرنا گل كاشت، ايرنا صدام را گرفت، ايرنا پيشتاز اطلاع رساني دستگيري صدام، ايرنا تشويق شد، ايرنا منبع رسانه هاي جهان، وزير ارشاد از ايرنا تقدير كرد» اينها تيترهايي است كه اين روزها در رسانه هاي ايران راجع به اين موضوع منتشر شده است.
ما هم اين افتخار بزرگ را به رسانه ايرنا تبريك مي گوييم و به او خسته نباشيد مي گوييم.
اما اين همه ماجرا نيست. اگر پس از پپسي هايي كه براي همديگر باز كرديم، كمي تامل كنيم خواهيم ديد كه اين رويداد يك حادثه كاملا اتفاقي در روند اطلاع رساني ايرنا بوده است. نه ايرنا كه اكثر رسانه هاي ايراني، چه در ايام جنگ و چه پس از آن، توليدكننده اصلي اخبار مربوط به عراق نبوده اند و عمدتا مصرف كننده مطا! لب، اخبار و گزارشهاي رسانه هاي انگليسي و آمريكايي بوده اند، بجز معدود گزارشهايي كه از حاشيه جنگ و رويدادهاي پس از آن مخابره كرده ايم. كدام اخبار، كدام تصاوير و كدام گزارشهاي توليدي رسانه هاي ايراني به طور مرتب مورد استناد خبرگزاريهاي بين المللي و شبكه هاي راديو و تلويزيوني و حتي مطبوعات جهان و منطقه قرار گرفته است؟ CNNو BBC به كنار، تا چه حد توانسته ايم با همين شبكه الجزيره يا حتي العربيه و يا مطبوعات عرب زبان حاشيه خليج فارس رقابت كنيم؟ موفقيت شبكه العالم، البته حديث ديگري دارد كه عمدتا به خلاء سيستم اطلاع رساني تصويري در خلال جنگ و فن آوري پخش آن كه نياز به آنتن ماهواره اي براي دريافت تصاويرش وجود نداشت و برخي مسائل فني ديگر برمي گردد وگرنه همين شبكه در خلال جنگ، تا حد «شهيد ناميدن سربازان كشته شده عراقي» پيش رفت و بابت اين اشتباه از مخاطبان خود عذرخواهي هم كرد!
ايرنا گل كاشت، اما فقط يك گل، آنهم اتفاقي!
مي گوييم اتفاقي چون اگر جلال طالباني قصد سفر به فرانسه را نداشت و اگر مسيرش را از ايران انتخاب نمي ! كرد و اگر خبرنگار ايرنا سر راهش سبز نمي شد، احتمالا اين خبر هم بر روي خروجي ايرنا مخابره نمي شد رويتر پس از ايرنا تنها ظرف چند ساعت 65 خبر راجع به دستگيري صدام مخابره كرد، تمام شبكه ها، تصاوير صدام را به صورت زنده پخش كردند، كنفرانس مطبوعاتي بغداد را زنده مخابره كردند و در حاليكه خبرنگاران رسانه ملي ما در آن كنفرانس حضور داشتند اين رويداد به صورت زنده براي مردم ايران پخش نشد و البته دريغ از يك دسته گل بر روي ميز گويندگان اخبار ايران!
انگار نه انگار كه بزرگترين جلاد تاريخ كه خون صدها هزار جوان ايراني را ريخته دستگير شده است.
ايرنا گل كاشت، اما آيا همان شبي كه عصرش خبر دستگيري صدام منتشر شد، مردم براي دريافت گزارشها و تحليلهاي تازه به رسانه هاي خارجي رجوع كردند يا به رسانه هاي داخلي؟
تك گل هاي خبري براي يك رسانه افتخار مي آفريند، اما اعتماد سيستماتيك نمي آفريند، افتخار مي تواند حاصل يك رويداد اتفاقي باشد، اما اعتماد حاصل يك فرآيند و پروسه است.
تا رسيدن به حد «حرفه اي شدن رسانه هاي ايران» فاصله زيادي در پيش داريم و ! اولين اصل «حرفه اي شدن يك رسانه» آن است كه «خبر» را با «تحليل» مخلوط نكنيم، در كانون خبر قرار داشته باشيم و مخاطب را موجودي «ذي شعور» فرض كنيم.
والسلام

hamid ziaiy parvar
jurnalist of khorasan newspaper
iran - mashhad & tehran
http://ziaiy.persianblog.com
http://news.gooya.com/zyayiparvar.php
http://news.gooya.com/zyayiparvar-old.php
hziaiy@yahoo.co.uk