متن كامل گزارش ماه سپتامبر آژانس از فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، خبرگزاري فارس

گزارش جديد محمد البرادعي دبيركل آژانس بين‌المللي انرژِي اتمي در خصوص برنامه‌هاي هسته‌اي ايران در اختيار اعضاي شوراي حكام آژانس قرار گرفت.

به گزارش خبرگزاري فارس، اين گزارش مشتمل بر 11صفحه اصلي و همچنين 11 صفحه ضميمه، در سه بخش تنظيم شده است.
خبرگزاري فارس كه نسخه‌اي از متن كامل اين گزارش در اختيارش قرار گرفته است، آن را با اصلاحاتي در ترجمه‌اي كه همكارانمان در خبرگزاري مهر از متن انگليسي گزارش ارائه كرده‌اند ارسال مي‌كند.

اجراي توافقنامه پادمان در جمهوري اسلامي ايران

گزارشي از مديركل(محمد البرادعي)

1- در نشست ماه ژوئن سال جاري شوراي حكام، "محمد البرادعي" مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي گزارش خود درباره توافق آژانس و جمهوري اسلامي ايران بر اساس توافقنامه پادمان در رابطه با قرارداد پيمان منع توليد و گسترش تسليحات هسته‌اي را ارائه داد.
اين گزارش در يكم ژوئن 2004 (GOV/2004/34) گاهشماري از فعاليتها و بازرسيهاي انجام شده ازماه مارس سال جاري را به دست مي‌داد.

2- نتايج مهم قطعنامه پذيرفته شده در هجدهم ماه ژوئن سال 2004 (GOV/2004/49) عبارت بود از:

- همكاريهاي جمهوري اسلامي ايران با بازرسان آژانس براي دسترسي به تمامي مكانهاي مورد نياز شامل چهار كارگاه متعلق به وزارت دفاع ايران مناسب بوده است.

- البرادعي همچنين در گزارش كتبي و شفاهي خود اعلام كرد همكاريهاي مقامات ايران در برخي موارد انتظارهاي ما را در ارائه دادن بموقع اطلاعات پيرامون برنامه سانتريفيوژ P2 در غني سازي اورانيوم و تاخير در ارائه نمونه هاي طبيعي و برخي تحليل‌ها برآورده نكرد.

- با توجه به گذشت زمان همكاريهاي فعال ايران با آژانس بسيار حائز اهميت است بويژه اينكه اين همكاريها موجب فهم كامل آژانس از برنامه غني سازي اورانيوم ايران با توجه به اطلاعات مرتبط و دسترسي به تمام مكانهاي مورد نياز بوده است. آژانس همچنين از مقامات ايران خواستار ادامه اين همكاريها و شفاف سازي مورد نياز براي اطمينان دادن به مجامع بين‌المللي از فعاليتهاي هسته‌‌ايش بوده است.

- از ايران خواسته شد تمام مراحل مورد نياز براي كمك به حل سؤالات موجود به خصوص در مورد اورانيوم با غناي كم (LEU) و اورانيوم با غناي بالا (HEU) در مكانهاي مختلف ايران، شامل تهيه اطلاعات اضافي مرتبط با اجزاي اصلي مورد سؤال، توضيح در مورد وجود تراكم 36درصدي ذرات HEU و همچنين پرسش در مورد ماهيت و محدوده برنامه سانتريفوژ P2 شامل تهيه مدارك و توضيحات كامل مدنظر مقامات آژانس است.

- آژانس از ارائه برخي اطلاعات از سوي ايران با توجه به بند 2 و 3 پروتكل الحاقي استقبال و تاكيد مي‌كند كه پيروي ايران از ضرب‌الاجل آژانس براي ارائه مطالب بيشتر با توجه به مواد مندرج در بند 2 و 3 پروتكل الحاقي بسيار با اهميت بوده و آژانس خواستار ادامه و تكميل اين همكاريها است.

- آژانس بر اهميت ادامه هماهنگي و سازگاري مقامات ايران با پروتكل الحاقي براي اطمينان جامعه بين‌المللي از ماهيت برنامه‌هاي هسته‌اي اين كشور تاكيد مي‌كند و از ايران مي‌خواهد بدون تاخير آن را تصويب كند.

- يادآور مي‌شود در قطعنامه‌هاي پيشين، شوراي حكام خواستار تعليق غني سازيهاي اورانيوم و فرآيند بازيافت در ايران شد، اين شورا از اقدام داوطلبانه مقامات ايران در تعليق غني‌سازي اورانيوم استقبال كرد و خواستار تكميل هرچه سريعتر ساير نقصهاي موجود و برطرف كردن تفاوتهاي موجود ميان درك و برداشت آژانس از تصميم ايران براي تعليق غني سازي اورانيوم مانند اجتناب از توليد UF6 از كليه محصولات تهيه شده در دستگاه سانتريفوژ شد.

- با توجه به اقدام داوطلبانه ايران براي تعليق در كليه غني سازيهاي اورانيوم و فعاليتهاي بازيافتي ازاين كشور خواسته شد تا براي اطمينان بيشتر بر تصميم خود براي آزمايش آغاز توليد اورانيوم (UCF) و همچنين براي اطمينان بيشتر خواستار تجديد نظر در تصميم ايران براي آغاز ساخت و تحقيق در مورد راكتور آب سنگين شد و اينها مسائلي هستند كه با توجه به گزارشهاي پيشين درباره فعاليتهاي هسته‌اي ايران مي‌تواند اعتماد بين‌المللي به نفع اين كشور را جلب كند.

- يادآور مي شود كه همكاري كامل و همه جانبه تمام كشورهاي سوم نيز براي پاسخگويي به سؤالات آژانس لازم و ضروري است.

- از محمد البرادعي مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي و تمام اعضاي دبيرخانه اين سازمان براي تلاش حرفه‌اي و بيطرفانه خود در اجراي پيمان پادمان با مقامات ايران و ترغيب ايران براي امضاي پروتكل الحاقي و تعليق غني سازي اورانيوم تقدير و تشكر شد.

3- در قطعنامه (GOV/2004/49) شوراي حكام همچنين از مدير كل آژانس خواست تا گزارشي را در ماه سپتامبر در مورد پيشرفت در موارد ذكر شده ارائه دهد.

در ادامه گزارش البرادعي آمده است:

الف- گاهشمار فعاليتها و بازرسيهاي آژانس از ژوئن 2004

4- از 29 ماه مه تا 3 ژوئن 2004، بازرسان آژانس تعدادي از كارگاه‌هاي ايران براي تاسيس پايگاهي براي نظارت بر روند تعليق در توليد اجزاي سانتريفوژ بازديد كردند و در مورد برنامه سانتريفيوژ P2 و بازديد از كارگاه‌هاي كاري كه سيلندرهاي روتورهاي مركب P2 را مي سازند، مذاكراتي داشته‌اند.

5- بارزسان آژانس طي ماموريتي به ايران از 22 تا 30 ژوئن سال جاري از "طرح آزمايشي غني سازي سوخت" (PFEP) در نطنز، و توانايي توليد اورانيوم (UCF) و انجام مراحل تكميلي در " مركز تكنولوژي هسته‌اي اصفهان" (ENTC)، اطلاعات طرح تحقيقي غني سازي سوخت (FEP) در نطنز بر روي عناصر شيميايي موليبدنم (Mo)، يد (I) و توليد راديو ايزوتوپ گزنون (Xe) در مركز تحقيقات هسته اي تهران بازديد كردند.

6- در 22 ژوئن 2004 طي ماموريت مشابهي، آژانس خواستار دستيابي به سايت شيان لويزان در تهران شد كه اين مسئله به جلسه شوراي حكام در ژوئن 2004 بر مي‌گردد.
بازرسان آژانس در 28 ژوئن سال جاري از از اين سايت بازديد به عمل آوردند.

7- در 23 ژوئن 2004، آژانس از ايران نامه اي دريافت كرد كه در آن آمده بود: "ايران در نظر دارد تا اجراي داوطلبانه برنامه غني سازي اورانيوم را با توجه به ياداشت 24 فوريه 2004 به تعويق بياندازد و در نظر دارد تا تحت نظارت آژانس اين غني سازي را از سربگيرد." مقامات ايران از آژانس خواستند تا مراحل مورد نياز براي از سرگيري غني سازي اورانيوم را در 29 ژوئن 2004 از سرگيرند.

8- در 25 ژوئن 2004 محمد البرادعي مدير كل آژانس با توجه به نامه 23 ژوئن، نامه‌اي به مقامات ايران نوشت و ابراز اميدواري كرد اين كشور همچنان به تلاشهاي خود براي جلب اعتماد بين‌المللي در اجراي تصميم داوطلبانه تعليق كليه غني سازيهاي اورانيوم و فعاليتهاي بازيافت ادامه دهد. مدير كل آژانس همچنين به اطلاع مقامات ايران رساند كه آژانس براي اجراي بيطرفانه تصميمات مقامات ايران تماسهاي بيشتري را براي شفاف سازي فعاليتها خواهد داشت. هر دو نامه به شوراي حكام ارجاع شد.

9- در 29 ژوئن، آژانس نامه‌اي را به تاريخ 27 ژوئن از مقامات ايران دريافت كرد كه با توجه به نامه 23 ژوئن ايران به آژانس، ايران فهرستي از مواد، ابزار و تجهيزاتي را ارائه داد كه توسط بازرسان آژانس لاك و مهر شده بودند و بايد براي از سرگيري ساخت و آزمايش سانتريفيوژ، اين لاك و مهرها برداشته مي‌شد. در اين نامه مقامات ايران خواستار برداشته شدن اين لاك و مهرها توسط بازرسان آژانس و يا متصديان امر شدند. آژانس نيز با دريافت اين نامه در 29 ژوئن موافقت خود را براي بازشدن لاك و مهرها در غياب بازرسان توسط متصديان امر اعلام كرد.

10- از 30 ژوئن تا 2 جولاي، مقامات آژانس با هياتي از ايران در وين براي بحث درباره اجراي مواد پيمان پادمان ديدار و گفت‌وگو كردند. در پايان اين نشست هيات ايراني و مقامات آژانس براي انجام برخي اقدامات در دستيابي به پيشرفتهايي در ماههاي جولاي و اوت در مورد مباحث مورد بحث به توافق رسيدند.

11- با توجه به توافقات انجام شده در اين نشست در نامه اي به تاريخ 2 جولاي آژانس خواستار پايبندي ايران به بندهاي 2 و 3 پروتكل الحاقي مورد توافق ايران در 15 ژوئن 2004 شد. در نامه 2 جولاي، آژانس اشتياق خود را براي اطلاع از منابع و مكانهاي مرتبطي كه ايران برخي ابزار و تجهيزات و مواد دست دوم را خريداري كرده بود، اعلام كرد كه بر روي آنها آثار و لكه‌هايي از برخي فعاليتهاي مورد استفاده در كاربردهاي هسته اي غير صلح آميز وجود داشت.

- طي توافقات انجام شده در نشست 30 ژوئن تا دوم جولاي 2004 و نشست پنجم جولاي 2004، آژانس فهرستي از سوالاتي را كه به برنامه غني سازي سانتريفيوژ مرتبط مي شد در اختيار ايران قرار داد و از ايران خواست كه پاسخ اين سولات را تا تاريخ 20 جولاي 2004 در اختيار آژانس قرار دهد.

13- در خلال ديدار بازرسان آژانس از ايران كه از تاريخ ششم تا هيجدهم جولاي سال 2004 انجام شد، تيمي از آژانس با مقامات ايراني ديدار كردند و درباره ديدگاه آژانس در خصوص اظهارنامه‌هاي ايران بر اساس پروتكل الحاقي با آنان گفتگو كردند. اين تيم همچنين از سايت نطنز ديدار كردند كه در آنجا مواد هسته اي كه روي تجهيزات و لوله هايي كه در برنامه توسعه و تحقيق سانتريفوژ(R&D ) در كارگاه شركت كالاي الكتريك پيدا شده بود ديده شد، ديدار كردند.

14- در خلال اين ديدار، ايران همچنين مسئله چهل مورد مهر و موم كه از تجهيزات و قطعات سانتريفوژهاي سايتهاي نطنز، پارس تراش و فرايند تكنيك برداشته شده بود را مطرح كرد. اين تيم همچنين مذاكراتي را با مقامات ايران درباره مسئله مهم تبديل اورانيوم انجام دادند. به علاوه، اين تيم از سايت بازيافت زباله در قم بازديد كرد و اقدامات تكميلي را در لشكر آباد، سايت توليد اورانيم در نزديكي بندرعباس و در مركز تحقيقات هسته اي تهران ( TNRC ) انجام دادند.

15- در نوزدهم جولاي سال 2004 آژانس نامه اي را از مقامات ايراني به تاريخ پانزدهم جولاي دريافت كرد كه اين نامه به منبع آلودگي اتاق زير شيرواني راكتور تحقيقات تهران (TRR) مربوط مي شد. در اين نامه ايران اطلاعات جديدي را در رابطه با منبع مواد آلوده ارائه داد .

16-از بيست و پنجم جولاي تا دوم اوت سال 2004 ، بازرسان آژانس فعاليتهاي بازرسي خود را از (TRR) و (PFEP) و تاسيسات سايت اصفهان انجام دادند. در نطنز بازرسان همچنين از يك ساختمان اداري و يك انبار روتورهاي سانتريفوژ در ارتباط با نظارت بر فعاليتهاي مربوط به تعليق غني سازي اورانيم ايران بازديد كردند.

17-از سه تا هشت اوت 2004 يك تيم از آژانس به رياست بخش عملياتهاي پادماني بي (DIR-SGOB) با مقامات ايراني در تهران ملاقات كردند. در اين ديدار درباره مسائل مهم اجراي پادماني كه در نشست 30 ژوئن تا 2 جولاي سال 2004 مطرح شده بود گفتگو كردند. در آغاز نشست ايران كتبا به برخي از سوالات آژانس كه در گذشته به ايران ارسال شده بود پاسخ داد. جزئيات اين پاسخ‌ها نيز طي اين نشست مورد بحث و بررسي قرار گرفت.

18- در پايان اين نشست مقامات ايراني توافق كردند كه پاسخ هاي كتبي را تكميل كرده و مدارك بيشتري را در اختيار آژانس قرار دهند .در هشتم اوت سال 2004 ايراني‌ها اطلاعات و مدارك بيشتري را در اختيار آژانس قرار دادند . در پي بازنگري اوليه اين اطلاعات و مدارك ، آژانس در شانزدهم اوت 2004 طي نامه اي به ايران خواستار ارائه اطلاعات باقي مانده شد .

19- در شانزدهم اوت 2004 ، آژانس نامه اي را از مقامات ايران به تاريخ چهاردهم اوت دريافت كرد كه در آن آمده بود اپراتور UCF قصد دارد انجام آزمايش داغ را در تاريخ نوزده اوت 2004 آغاز كند .

20- در خلال بيست و يك تا بيست و پنجم اوت 2004 ، گفتگوها در مركز تحقيقات هسته‌اي تهران ( TNRC ) انجام شد و دسترسي‌هاي تكميلي از كرج و بازرسيها و طرحهاي مربوط به شفاف سازي اطلاعات در (PFEP) و UCF انجام شد.

21- بين نوزده تا سي اوت سال 2004 ، آژانس اطلاعات بيشتري از سوي مقامات ايران در رابطه با مسائل مهم كه در خلال نشست هاي سه تا هشت اوت سال 2004 در ايران در باره آنها گفتگو شده بود و در پاسخ به نامه آژانس به تاريخ شانزده اوت سال 2004 بود دريافت كرد .

برنامه سانتريفوژ
22_ آژانس بيانيه هاي ايران درباره تاريخچه برنامه غني سازي سانتريفوژ پي 2 را به ويژه در دوره 1995 تا 2002 بررسي مي كند.
23- در مباحثات اوت 2004 ايران اعلام كرد دستگاههاي سانتريفوژ در سال 1995 خريداري شده اما تا سال 2002 مورد استفاده قرار نگرفته است. ايران اعلام كرد كه در دوره 1995 تا 2002 هيچ گونه آزمايش يا بررسي از سوي اين كشور بر اين قطعات صورت نگرفت.
24-منابع ايراني همچنين اعلام كردند كه عليرغم ارتباط هاي گاه به گاه با واسطه ها درباره موضوعات سانتريفوژ پي 1 ، موضوع سانتريفوژ پي 2 به هيچ وجه در هيچ يك از ديدارها مورد بحث قرار نگرفته است.
25- در نشست 3 تا 8 اوت 2004 ، آژانس اطلاعاتي را از ايران درباره ساخت و تست روتورهاي كامپوزيت پي 2 در قرارداد با يك شركت خصوصي در دوره 2002 تا 2003 دريافت كرد. آژانس باز هم خواستار اطلاعات بيشتري درباره منبع مگنت‌ها شد كه در 30 اوت ايران آژانس را مطلع كرد كه در تلاش براي دربافت اطلاعاتي است كه آنها را به آژانس انتقال خواهد داد.
26- در ارزيابي هاي كلي از غني سازي سانتريفوژ پي 2 ، دلايل ارائه شده از سوي ايران براي دوره زماني ميان سال هاي 1999 تا 2002 تضمين كافي را ايجاد نكرد كه اطمينان داشته باشيم در طول مدت مذكور هيچ فعاليتي صورت نگرفته است. آژانس بازرسي هاي خود را از شبكه هاي تهيه ادامه مي دهد. بازرسي از منابع تهيه ، اين فرصت را به آژانس مي دهد كه صحت اظهارات ايران درباره پي 1 را هم محك بزند.

منشاء آلودگي
27-ايران هنوز ذرات اورانيوم كم غني شده و كامل غني شده را كه در نطنز، شركت كالاي الكتريك، فرآيند تكنيك و جديدا در پارس تراش پيدا شده بود و از تجهيزات وارداتي پي 1 منتج شده بود نگهداري مي كند. اما برخي از سوالات همچنان بي پاسخ باقي مانده اند:
*اگر آلودگي هاي موجود در قطعات ساخت داخل به دليل تجهيزات وارداتي بوده است، چرا تجهيزات ساخت داخل فقط آلودگي اورانيوم كم غني شده داشته اند اما تجهيزات وارداتي آلودگي هر دو نوع يعني اورانيوم كم غني شده و كاملا غني شده را دارا هستند؟
*اگر منشاء آلودگي ها يكي است و همه از تجهيزات وارداتي مي باشند، چرا آلودگي موجود در PFEP با آلودگي هاي موجود در شركت كالاي الكتريك و فرايند تكنيك متفاوت هستند؟
*چرا ذرات اورانيوم 36 درصد فقط در سه مكان از جاهايي كه تجهيزات وارداتي قرار داده شده بودند، يافت شده است و در ديگر مكان ها پيدا نشده است؟
28- در مورد موضوع اورانيوم هاي كم غني شده و كاملا غني شده آژانس نياز به اطلاعات بيشتري در مورد اينكه تجهيزات از كجا آمده اند و چطور به ايران انتقال يافته اند دارد.
29- اگر چه ايران در اكتبر 2003 اطلاعاتي را درباره واسطه هايي كه در انتقال تجهيزات مشاركت داشته اند، ارائه كرد، اما درباره مبدا ساخت آنها چيزي نگفت.
30-آژانس با كشوري كه تصور مي شد بيشتر تجهيزات از آنجا به ايران آمده گفتگو كرد اما آن كشور اعلام كرد كه همه تجهيزات فقط از همان كشور وارد نشده است. آژانس اين موضوع را از راه گفتگو با برخي كشورهاي ديگر دنبال مي كند.
ارزيابي نهايي آژانس نشان مي دهد كه بيشتر آلودگي هاي به دست آمده در شركت كالاي الكتريك و نطنز با آلودگي هاي HEU در تجهيزات وارداتي مرتبط بوده است. بنابراين باعث خوشوقتي است كه اين ارزيابي نشان مي دهد آلودگي اورانيوم كاملا غني شده مربوط به ايران نيست.
31- تحليل آژانس نشان مي دهد كه آلودگي HEU پيدا شده در كالاي الكتريك و نطنز با آلودگي پيدا شده در قطعات وارداتي منطبق است. با توجه به اين تحليل مي‌توان فهميد كه اين آلودگي در داخل ايران ايجاد نشده است. در مورد LEU بررسي هاي بيشتر در حال انجام است.
32- همانطور كه در بالا گفته شد، آژانس نامه اي از ايران دريافت كرد كه اظهارات پيشين اين كشور را تكرار مي كرد مبني بر اينكه منبع آلودگي اتاق زير پشت بام راكتور تحقيقاتي تهران uf6 بوده است كه از طريق تبديل R&D توليد شده بود(نه UF6 كه در سال 1991 وارد شده بود در حالي كه ايران پيشتر آژانس را از اين امر آگاه كرده بود) اما
اطلاعات اضافي را درباره منبع ماده‌اي كه به عنوان تغذيه براي تبديل استفاده شده بود ارائه داد. آژانس به اين ايده ادامه مي‌دهد كه توضيح ايران مبني بر اينكه آلودگي به دليل نشت بطري بوده است از جنبه فني باور كردني نيست با اين حال آژانس تنها در صورتي قادر به پيگيري اين امر خواهد بود كه اطلاعات جديدي به دست آيد.

آزمايشات تبديل اورانيوم
33- بين سال هاي 1981 تا 1993 آزمايش هاي تبديل اورانيوم توسط ايران انجام شد. آژانس اظهارات ايران دراين زمينه را مطالعه كرده و نتيجه نهايي اين است كه اظهارات ايران در مورد تمام جنبه هاي اين موضوع با يافته ها و بررسي هاي آژانس هماهنگ است.

در مورد غني سازي ليزري
34-آژانس بررسي كاملي در مورد برنامه جداسازي ايزوتوپ ليزري ايران انجام داده است و به اين نتيجه رسيده كه توضيحات ايران درباره سطوح غني سازي ايران با استفاده از برنامه مذكور در لشكرآباد و اندازه مواد مصرفي مطابق با اطلاعاتي است كه به آژانس داده شده است.
35- كارشناسان آژانس مي گويند كه در حالي كه قرارداد براي تجهيزات AVLIS در لشگرآباد به طور ويژه براي سيستمي كه بتواند 5 كيلو گرم توليد در سال اول داشته باشد، نوشته شده است، در اين تاسيسات مقدار كمي HEU نيز مشاهده شده است.

آزمايشات جداسازي پلوتونيوم
36- همانطور كه در گزارش هاي قبلي آژانس نيز آمده سوالاتي درباره تاريخ و كميت مواد در آزمايشات جداسازي پلوتونيوم باقي مانده است. اين اختلاف نظر با آژانس به دليل سن پلوتونيوم ها است كه ايران همچنان اظهارات قبلي خود را تكرار مي كند و آژانس در حال بررسي بيشتر است.
37- ايران هم اكنون با تخمين آژانس از مقدار پلوتونيوم كه توسط پرتوزدايي توليد شده است، موافق است. در طول اوت 2004 ايران دلايلي را توضيح داد كه موضوع آلودگي هاي اصفهان راتا حدي حل كرد. همانطور كه در گزارش قبل هم توضيح داده شد، نشانه هايي وجود دارد كه سن پلوتونيوم در محلول ها بايد كمتر از 12 تا 16 سال باشد در حالي كه اين موضوع با يافته هاي آژانس منطبق نيست و بايد بررسي هاي بيشتري صورت بگيرد.

سلولهاي داغ

38- در پاسخ به سوال آژانس درباره پنجره هاي هات سل ايران آژانس را مطلع كرد كه چنين برنامه اي را براي توليد ايزوتوپ لازم داشته كه به دليل دشواري هاي اجرايي به انجام نرسيده است. ايران در 19 اوت 2004 بار ديگر تكرار كرد كه پروژه هاي سلولها در اراك از 9 سلول داغ تشكيل شده است كه كه دو عدد براي توليد ايزوتوپ و بقيه براي امور ديگر مورد استفاده قرار مي گرفته است.
39- آزانس براي داشتن دريافت بهتر از برنامه هات سل در ايران برسي هاي خود را ادامه مي دهد.

پروتكل الحاقي
40- آژانس اظهارات ايران در مورد پروتكل الحاقي را همچون ديگر اظهارات اين كشور بررسي مي كند.

بازرسي ريشه ها و منابع تهيه
41- همانطور كه در قطعنامه GOV/2004/21 ، شوراي حكام درخواست كرد آژانس بازرسي خود از ريشه ها و منابع تهيه تكنولوژي تبديل و غني سازي اورانيوم و منابع تجهيزات مربوطه و مواد هسته اي و غير هسته اي را ادامه مي دهد. مدير كل اطلاعات بيشتري را درباره نتايج اين بررسي ها به شوراي حكام ارائه خواهد داد.

ديدارها و گفتگو هاي شفاف
42- سايت شيان لويزان در تهران در ژوئن 2004 در ارتباط با برخي فعاليت هاي هسته اي و احتمال اختفاي برخي اقدامات مورد بررسي قرار گرفت.
43- همانطور كه در بالا نيز به آن اشاره شد، ايران دسترسي به اين سايت ها را امكان پذير ساخت. ايران همچنين دسترسي به تريلرهايي را كه قبلا در اين مكان قرار داده شده بود امكان پذير ساخت. آژانس نمونه هاي زيست محيطي ا زمكان برداشت. ايران همچنين توصيف و تاريخچه فعاليت هاي سايت شيان لويزان را نيز در اختيار گذاشت. طبق اظهارات ايران يك مركز تحقيقات فيزيك در آن سايت در سال 1989 استقرار يافت. هدف از برقراري اين آزمايشگاه آمادگي براي رويارويي با خسارات ناشي از حمله ها و تصادفات اتمي و نيز حمايت و ارائه توصيه هاي علمي به وزارت دفاع آن كشورعنوان شد. ايران ليستي از 11 فعاليت را كه در مركز انجام شده بود اعلام كرد اما با توجه به نگراني هاي امنيتي ، از ارائه ليست تجهيزات استفاده شده در اين مركز خودداري كرد. ايران همچنين عنوان كرد كه هيچ مواد هسته اي قابل عرضه بر اساس پادمان هاي آژانس درشيان موجود نبوده و هيچ مواد هسته اي و فعاليت هسته اي مربوط به چرخه سوخت در شيان لويزان انجام نشده است.

44- طبق گفته هاي ايران سايت مذكوربه دليل تصميمي كه براي بازگرداندن سايت به شهرداري تهران در پي گفتگوهاي ميان شهرداري و وزارت دفاع انجام شده بود، تخريب شده است. ايران به تازگي اسنادي را فراهم كرده است كه اين اظهارات را تاييد مي كند.
45- اسناد تهيه شده از طرف ايران در حال بررسي شدن هستند و نمونه هاي محيطي نيز تجزيه شده اند.

46-طبق دستورالعمل آژانس در ارتباط با ارزيابي از برنامه هاي هسته اي ديگر كشورها آژانس با مقامات ايراني درباره تجهيزات و موادي با استفاده دوگانه كه در مناطق نظامي استفاده مرسوم دارند، گفتگو كرد. آژانس از تمايل ايران براي گفتگو درباره اين موضوعات استقبال مي‌كند.

تعليق
47- ايران در يادداشت شفاهي خود در تاريخ 29 دسامبر 2003 آژانس را مطلع كرد كه موارد زير را تعليق مي كند:
*عمليات يا تست همه سانتريفيوژ ها در PFEP در نطنز
*تزريق بيشتر مواد هسته اي در همه سانتريفيوژ ها
*نصب سانتريفيوژ جديد در PFEP

48- همچنين ايران تمايل خود را نشان داد كه اگر ممكن باشد، مواد هسته اي را از همه تجهيزات غني سازي سانتريفيوژ بيرون خواهد كشيد.

ايران گفت:
*ايران در حال حاضر هيچ نوعي ازتجهيزات غني سازي سانتريفيوژ گازي را در هيچ مكاني به غير از نطنز نمي سازد و طرح ساخت تجهيزات جديد قادر به جداسازي ايزوتوپ در طول تعليق را هم در نظر ندارد .
*ايران پروژه هاي غني سازي ليزر را كنار گذاشته و تجهيزات مربوطه را جمع آوري كرده است.
*ايران در حال ساخت تجهيزات جداسازي پلوتونيوم هم نبوده است.
* در طول دوره تعليق قصد نداشته است كه قرارداد جديد براي ساخت ماشين هاي سانتريفيوژ و اجزاي آنها منعقد كند.
* آژانس مي تواند به طور كامل انبار همه ماشين هاي سانتريفيوژ را كه در دوره تعليق مونتاژ شده بودند ، مورد كنترل قرار دهد.
* ايران قصد نداشته است ماشين هاي سانتريفوژ يا اجزاي مربوطه را وارد كند و يا مواد لازم براي پروسه هاي غني سازي را در طول دوره غني سازي وارد نمايد.
* توليد مواد لازم براي روند غني سازي (تا آن هنگام) در ايران وجود نداشته است.
49- در تاريخ 24 فوريه 2004 ايران را آژانس را دعوت كرد تااين تصميمات داوطلبانه اين كشور را بررسي كند: تعليق مونتاژ و تست سانتريفيوژها، تعليق ساخت داخلي اجزاي سانتريفيوژ ها شامل آنهايي كه به قرارداد موجود ارتباط مي يافتند.( ونيز اعلام داشت كه هر اجزايي كه طبق قراردادهاي موجود ساخته مي شود و نمي تواند تعليق شود بايد انبار و تحت مهرو موم آژانس نگهداري شود.)

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

50- ايران همچنن تاييد كرد كه تعليق فعاليت هاي غني سازي براي تمامي تجهيزات در ايران به كار گرفته مي شود.
در 21 مي 2004 ايران آژانس را مطلع كرد كه هرگز تضميني براي توليد مواد لازم براي روند غني سازي نداشته و تعليق داوطلبانه شامل تعليق توليد يو اف 6 نمي شود.
52 همانطور كه قبلا هم در گزارش مدير كل آژانس آمده است ايران آژانس را مطلع كرد كه تست هاي داغ در يو سي اف كه به توليد يو اف 6 منجر مي شود را هدايت نمي كند. يك چنين تستي كه به توليد 30 تا 35 كيلوگرم يو اف 6 مي انجامد، بين ماههاي مي و ژوئن 2004 هدايت شد و يك تست بزرگتر ديگر شامل 37 تن از كيك زرد نيز براي اوت و سپتامبر 2004 نيز طراحي شده است.
53- همانطور كه در بالا اشاره شد، ايران آژانس را در 23 ژوئن 2004 از تصميم خود براي از سرگيري ساخت قطعات سانتريفوژ و مونتاژ و تست سانتريفوژ تحت كنترل آژانس اعلام كرد. در پي اين اعلام، مهرو موم هايي كه توسط آژانس به عنوان يك راه براي مونيتور كردن تعليق ايران براي ساخت و مونتاژ و تست سانتريفوژ در نطنز ، پارس تراش و تكنيك فرايند مورد استفاده قرار گرفته بود، را برداشت و در ديدار 6 تا 18 ژولاي 2004 به آژانس بازگرداند. آژانس درباره منظم كردن كنترل ها با ايران در حال گفتگو است. در اين راستا آژانس پيشنهاد كرد كه روتورهاي تست شده را مهر و موم كند و اين تدبيري است كه ايران هنوز قبول نكرده است. بايد خاطرنشان كنيم كه با عدم وجود اين مهرو موم كنترل فعاليت هاي ايران موثر نخواهد بود.
54-طبق آخرين گزارش مدير كل به شوراي حكام، آژانس قادر بود كه بررسي كند كه هيچ عمليات يا تست سانتريفيوژ در PFEP و يا نصب سانتريفيوژ در FEP وجود نداشته است.
55- آژانس همچنين مي تواند تاييد كند كه هنوز TNRC، لشگرآباد، اراك، شركت كالاي الكتريك، نطنز يا فعاليت هاي يو اف سي را با درك كنوانسيون آژانس از فعاليت هاي ايران دوباره بازبيني نكرده است.

يافته هاي آژانس و گامهاي بعدي

56) آژانس از اطلاعات جديدي كه توسط ايران در پاسخ به در خواست هاي آژانس ارائه گرديده استقبال مي كند. گرچه به فرآيند فراهم آوردن اطلاعات مورد نياز در موارد خاصي سرعت بخشيده شده است، در برخي موارد نظير مواردي كه به شفاف سازي ايران منطبق با اظهار نامه هاي اوليه آن كشور در راستاي فعاليتهايش در مورد پروتكل الحاقي اشاره شده، اطلاعات جديد به سرعت دريافت شده است. در مواردي نيزعليرغم درخواستهاي مكرر براي اطلاعات كافي، بصورت جزئي و خيلي دير فراهم شده كه گاه ارزيابي صحيح و كافي از اين اطلاعات را غير ممكن كرده است.

آژانس همچنين از همكاري ايران براي در اختيار قرار دادن دسترسي به اماكني مانند شيان لويزان كه از سوي آژانس در خواست شده بود استقبال مي كند.

57) هرچند آژانس هنوز در موضعي نيست كه در مورد نگرانيها و صحت و تكميل اظهارنامه هاي ايران كه مربوط به همه ابعاد برنامه هاي هسته اش مي شود برسد، اما به پيشرفت مستمر در فهم اين برنامه ها ادامه خواهد داد. در اين مورد بازرسي هاي آژانس به يك نقطه رسيده است كه با توجه به دو موضوعي كه قبلاً بوسيله اين آژانس به عنوان بازرسيهاي لازم (مانند اعلام ايران در خصوص فعاليتهاي غني سازي ليزري و آزمايشهاي مربوط به تبديل اورانيوم) درخواست شده بود، پيگيريهاي بيشتر به عنوان موضوع بكارگيري رايج پادمانها انجام خواهد شد.

58) دو مسئله اي كه اكنون براي درك توسعه وماهيت برنامه غني سازي ايران وجود دارد عبارتند از:

مسئله اول به آلودگيهاي مربوط به اورانيوم كه در اماكن مختلف در ايران پيدا شده بر ميگردد . همانطور كه در بالا ذكر شد برخي پيشرفتها در خصوص منبع آلودگيHEU كه در كارگاه شركت كالا الكتريك و نطنز پيداشد نائل آمده ايم. تا به امروز از تجزيه و تحليلهاي آژانس چنين استنباط مي شود كه آلودگي هاي HEU كه در اين اماكن پيدا شده در نتيجه غني سازي اورانيوم بوسيله ايران در كارگاه كالا الكتريك يا در نطنز نبوده است ليكن اين آژانس در پي اين خواهد بود كه منشاء اين آلودگي ها را دقيقا مشخص كند و به تلاشهاي خود براي كشف منبع آلودگي LEU كه در اماكن مختلف در ايران شامل تركيبات توليد شده در داخل به آن برخورده نيز ادامه دهد.

دومين مسئله به دامنه تلاش هاي ايران براي واردات ، ساخت و استفاده از سانتريفيوژهاي نسل هاي P-1 و P-2 مربوط مي شود. در حاليكه اين آژانس درك بهتري از تلاشهاي ايران در ارتباط با هر دو طرح بدست آورده است كه براي تاييد اظهارنامه هاي ايران در باره عدم ارتباط سانتريفوژ هاي P-2 به فعاليتهاي ايران بين سالهاي 1995-2002 و فعاليتهاي مربوط به تهيه سانتريفيوژ هاي P-2 كار بيشتر اين آژانس را مي طلبد.

59- مسائل ديگري وجود دارد كه بايد بيشتر به آنها پرداخته شود براي مثال مي توان به چارچوب زماني آزمايشهاي جداسازي پلوتونيم در ايران اشاره كرد.

در ادامه گزارش البرادعي آمده است: اين آژانس توانسته فعاليتهاي مربوط به تعليق غني سازي ايران در سايتها و تاسيسات خاص را راستي آزمايي نمايد و توانسته است تاييد كند و به اين نتيجه برسد كه تا اين زمان هرفعاليتي در اين نقاط انجام شده با درك ما از تعهدات برنامه تعليق اخيرايران ناهماهنگ نبوده است.

لذا براي ايران بسيار مهم است كه از تلاشهاي اين آژانس براي بدست آوردن در ك كامل از همه مسائل باقي مانده حمايت كند و اين حمايت مي تواند ادامه دسترسي به مكانها ، اشخاص ، و اطلاعات مربوط به اجراي پادمانها در پاسخ به در خواست آژانس باشد و همچنين مي تواند با دراختيار قرار دادن هر گونه اطلاعات اضافي كه بتواند درك اين آژانس را از برنامه هسته اي ايران تقويت كند .

همچنين اين آژانس از همكاري ديگر كشور ها كه به در خواست آژانس پاسخ دادند استقبال مي كند . اين كليدي است كه آژانس را قادر مي كند برخي مسائل برجسته را حل و فصل نمايد . اطلاعات دريافتي از ديگر كشورها تا اين تاريخ ثابت كرده است كه در درك ابعاد آلودگي اورانيومي كه در ايران پيدا شده ، مفيد بوده است. اين آژانس به در خواست خود از كشورها ادامه خواهد داد تا بطور فعال به اين آژانس در حل مسائل مذكور كمك كنند .

دبير كل به موقع به شوراي حكام گزارش خواهد داد كه آن هنگام ديرتر از نشست شوراي حكام در نوامبر سال 2004 نخواهد بود .